Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży 2019

Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży 2019 – czemu służy

Piramida żywienia to graficzne przedstawienie, tego, jak wygląda odpowiednie żywienie. Piramida żywienia obrazuje, w jakich proporcjach powinno się jeść poszczególne grupy produktów.

Najniższa „półka” piramidy jest największa, co oznacza, że produkty tam ulokowane powinny dominować w diecie. Pokarmy znajdujące się na kolejnych „półkach” zajmują coraz mniej przestrzeni, powinniśmy, więc jeść ich proporcjonalnie mniej.

Obecnie obowiązują dwie piramidy: Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej (jest ona dedykowana dorosłym) oraz Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży.

Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży.

Piramida została zmodyfikowana w tym roku (2019), dotyczy dzieci i młodzieży w wieku 4-18 lat.

Co z dziećmi w żłobku?

Dla dzieci żłobkowych (1-3 lata) zamiast piramidy żywienia, wykorzystuje się talerz żywieniowy opracowany przez Instytut Matki i Dziecka

Jak odnieść piramidę żywienia do jadłospisów w przedszkolu?

Owoce i warzywa:

Owoce i warzywa stanowią podstawę piramidy żywienia, w związku z czym muszą być uwzględnione w każdym posiłku. Bardzo istotna jest proporcja między owocami i warzywami, powinna wynosić ¾ warzyw do ¼ owoców.

W wielu placówkach warzywa są serwowane w zdecydowanie za małych ilościach i daleko tam do ideału z piramidy. Wynika to z obawy pracowników kuchni przed marnotrawstwem jedzenia, gdyż według nich dzieci niechętnie jedzą warzywa. Jest jednak wiele sposobów, by skutecznie zwiększyć ilość spożywanych przez dzieci jarzyn. Wystarczy odrobina kreatywności.

Jak podawać warzywa w przedszkolu:

• dodatek do kotletów mielonych: wykorzystaj fasolkę szparagową, startą cukinie, bakłażan, marchew, pietruszkę, seler, posiekaną kapustę itp. (wymieszaj warzywa z mięsem, w proporcji 50% mięsa do 50% warzyw)
• dodatek do pure ziemniaczanego: wykorzystaj ugotowany kalafior, brokuł, marchewka, zielony groszek, przecier z buraków lub dyni (zblenduj wybrane warzywo z ziemniakami)
• dodatek do klusek: użyj startej marchewki, posiekanej pietruszki, startych buraków, cukinii, szczypiorku, koperku itp. (wybrane warzywo lub warzywa wmieszaj w ciasto)
• farsz do pierogów: dodaj drobno pokrojoną paprykę, posiekany por, szczypiorek lub szpinak, itp. (wmieszaj w tradycyjny farsz na pierogi ruskie)
• placki z cukinii: to idealny zamiennik placków ziemniaczanych, można dołożyć do nich dodatkowo kukurydzę, drobno pokrojoną paprykę, itp.
• dodatek do spaghetti: sos do spaghetti przyjmie każdy rodzaj warzywa, a w połączeniu z sosem pomidorowym i mięsem mielonym będą one niemal niewyczuwalne dla zagorzałych przeciwników „zieleniny”
• pizza wegetariańska: wykorzystaj pieczarki, oliwki, kukurydza, papryka, brokuły, szpinak, cukinia, pomidor
• pasty kanapkowe: guacamole z pomidorem, humus zblendowany z ogórkiem kiszonym lub pomidorami suszonymi, twaróg ze startym ogórkiem, rzodkiewką i szczypiorkiem, „awanturka” (ryba + twaróg) z ogórkiem i szczypiorkiem, itp.
• wypieki z warzyw: ciasto fasolowe, ciasto marchewkowe, zielony mech, mufinki z cukinii czy buraka, itp.

To tylko kilka pomysłów na zwiększenie ilości warzyw w przedszkolnym jadłospisie. Wystarczy odrobina kreatywności i można wiele przepisów zmodyfikować, tak stały się atrakcyjne dla dzieci, a jednocześnie były bogatym źródłem warzyw.

Wersja dla zapracowanych

Nie masz czasu na wymyślanie i modyfikowanie przepisów? Skorzystaj z inspiracji Przewodnika Żywienia. Pobierz darmowy e-przepiśnik „Jak zwiększyć ilość warzyw w przedszkolu i żłobku”

Znajdziesz tam inspiracje na zdrowe i smaczne dania, idealne dla dzieci. Jeśli przepisy zechcesz wdrożyć na stałe w swojej placówce, pamiętaj, że warto umieścić receptury z obliczonymi składnikami odżywczymi w Księdze HACCP. Sanepid może o to spytać podczas kontroli.

Gotowce Receptur HACCP z obliczonymi składnikami odżywczymi i zawartością kcal znajdziesz w sklepie Przewodnika Żywienia Jest to ogromne ułatwienie, daje Ci pewność, że nie popełniłaś błędu. Kontrole są stresujące, a każdy element,o który możesz zadbać przed nią, pozwoli Ci ją przejść spokojnie.

Produkty zbożowe:

W codziennym jadłospisie należy zwracać uwagę na różnorodność produktów zbożowych. W menu przedszkolnym bardzo często dominuje ryż i produkty pszenne (pieczywo, grysik, przetworzone płatki śniadaniowe), należy dążyć do zmiany tego trendu i częściej sięgać po produkty pełnoziarniste.

Jak zwiększyć ilość produktów zbożowych z pełnego przemiału:

• zupy mleczne: wykorzystaj płatki niskoprzetworzone – płatki owsiane, płatki gryczane, płatki jaglane lub kaszę jaglaną, płatki jęczmienne, płatki żytnie, brązowy ryż
• pieczywo: uwzględnij w jadłospisie pieczywo pełnoziarniste
• wypieki: piecz z ciemniej mąki, płatków owsianych
• zupy: zastąp ryż biały ryżem brązowym, używaj kaszy jako dodatku do zup
• koktajle: zagęszczaj koktajle dodatkami zbożowymi (zblenduj z ugotowaną kaszą jaglaną, płatkami owsianymi, żytnimi, itp.)
• obiady – ziemniaki i produkty mączne przynajmniej 1-2 x w tygodniu zastąp grubymi kaszami (gryczana, pęczak, perłowa, jaglana, burgund, orkiszowa)

Nabiał

W przedszkolu powinny występować co najmniej 2 porcje nabiału lub produktów mlecznych.

Postaw na różnorodność, oprócz mleka uwzględniaj również kefiry, jogurty naturalne, ser żółty, twaróg.

Produkty białkowe

Produkty białkowe poza mięsem to również ryby, jaja czy rośliny strączkowe, po które należy regularnie sięgać.  Komponując jadłospis pamiętaj, by mocno ograniczać produkty mięsne przetworzone (kiełbasy, parówki, wędliny).

Czym zastąpić wędliny, kiełbasy, parówki

• pasta z ciecierzycy
• pasta na bazie białej fasoli
• pasztet z soczewicy
• dania z jaj (pasty, sałatki, jajecznica, jajka na twardo)
• Sałatki na bazie warzyw z dodatkiem gotowanego mięsa, serów, ryb lub strączków
• guacamole (pasta z awokado)
• pasty na bazie twarogu
• ryby i pasty z ryb

Tłuszcze

Należy ograniczyć tłuszcze zwierzęce (np. masło), na korzyść tłuszczów roślinnych  – olej rzepakoway, oliwa z oliwek, orzechy i nasiona.

Jak podawać tłuszcze roślinne:

• dodaj do surówek (polej olejem lub oliwą)
• dodaj do past kanapkowych (pestki dyni, słonecznik, oliwa, olej)
• dodaj do zup mlecznych i owsianek (orzechy włoskie, orzechy laskowe, pestki dyni, słonecznik, siemnie lniane, sezam, migdały)
• zrób samodzielnie batoniki zbożowe z dodatkiem nasion i orzechów
• używaj masła orzechowego dobrej jakości (skład: 100% orzechów)
• zrób samodzielnie smarowidła na bazie orzechów (np. zblendowane orzechy, banan i kakao)

Słodycze

Na piramidzie zdrowego żywienia i stylu życia dzieci i młodzieży słodycze zostały przekreślone. Wysokoptrzetworzone słodycze, które są bogatym źródłem cukru, niskiej jakości tłuszczów należy zastępować owocami, bakaliami, orzechami, bądź wypiekami bazującymi na owocach lub warzywach.

Brak Ci pomysłów, czasu lub pieniędzy na zdrowe zamienniki słodyczy w jadłospisie? Już niebawem będzie można pobrać za darmo PDF „Pomysły na zdrowe, szybkie i tanie podwieczorki w przedszkolu i żłobku”, gdzie znajdziesz inspiracje na atrakcyjne dania dla dzieci. Zapisz się na listę oczekujących, wyślij maila na info@przewodnikzywienia.pl . Gdy PDF będzie gotowy do pobrania od razu dam Ci znać.

Sól

Sól została na piramidzie przekreślona. Należy ograniczać do minimum sól i rozsądnie wybierać produkty gotowe, gdyż wiele z nich jest bardzo mocno dosalanych.

Woda

Dzieci powinny mieć zapewniony bieżący dostęp do wody pitnej. Powinny pić wodę za równo do posiłków, jak i między posiłkami. Gdy dziecko prosi o wodę nigdy go nie zbywaj i zadbaj o to, by mogło ugasić pragnienie, zawsze gdy tego potrzebuje. Dzieci w wieku przedszkolnym często nie odczuwają pragnienia, warto więc regularnie przypominać im o piciu wody.

Mam nadzieje, że artykuł ten pomoże Ci doskonalić żywienie w Twoim przedszkolu. Jeśli masz niedosyt wiedzy, zapisz się do „newsdieter” wysyłając maila pod info@przewodnikzywienia.pl , dzięki temu będziesz dostawać informacje o nowych, wartościowych artykułach od razu po ich publikacji. Dzięki temu będziesz na bieżąco z przepisami prawnymi, normami i najnowszymi wytycznymi.

Możesz również wziąć udział w szkoleniach dedykowanych Intendentom, sprawdź szczegóły.